Andız, Cupressacea familyasına ait bir bitkidir. Akdeniz bölgesinde yaygındır. İki yılda bir olgunlaşan kozalakları vardır. Bu kozalaklar etli yapıya sahiptir. Bu nedenle pekmez üretiminde kullanılmaktadır. Aynı zamanda vücudumuza sağladığı birçok yarar vardır. Andız pekmezi nedir? Andız pekmezinin faydaları nelerdir? Peki andız pekmezi nasıl kullanılır? Gelin bu soruların hepsine cevap bulalım.
Andız Pekmezi Nedir?
Pekmez elde etmek için ilk olarak güz döneminde bitkinin olgunlaşan meyvelerinin ağaçtan toplanması gerekir. Daha sonra yıkama, daneleme, ezme, presleme, ekstraksiyon, durulma-asit giderme ve evaporasyon aşamalarının gerçekleşmesi ile andız pekmezi elde edilmiş olur. pH değerinin 5.3 olmasından dolayı andız pekmezi, Türk Gıda Kodeksi Üzüm Pekmezi Tebliği’nde tatlı pekmez sınıfındadır. Fakat tatlı olmasından ziyade buruk bir tada sahiptir. Bunun nedeni ekstraksiyon aşamasında fazla miktarda polifenolik bileşiklerin suya geçmesidir.
Andız Pekmezi Besin Değeri
Andız pekmezinin bileşiminde %73,85 çözünür kuru madde, %13,93 fruktoz, %8,36 glukoz ve %0,72 oranında protein vardır. Ayrıca toplam şeker oranı ise %34,97’dir. Bu nedenle yani yüksek şeker içermesinden dolayı raf ömrü uzundur. Aynı zamanda 1133 mg/kg toplam fenolik madde içerir. Potasyum, kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi mineraller ve vitamin açısından da zengin bir yiyecektir.
HMF içeriği diğer pekmezler ile karşılaştırıldığında andız pekmezinin oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir.
Andız pekmezinin şeker içeriği yüksektir. Bu yüzden tüketim miktarına dikkat etmek önemlidir.
Andız Pekmezinin Faydaları
- Pekmezin içerisinde 11 farklı fenolik bileşik vardır. Bu sebeple beslenme açısından oldukça faydalıdır.
- İyi bir enerji kaynağıdır. Aynı zamanda besleyicilik değeri yüksektir.
- Antioksidan ve antibakteriyel etkileri de yüksektir. Bu sebeple astım, bronşit, egzama, öksürük ve karın ağrısı gibi şikayetlere iyi gelebilir.
- Ağız içi yaraları iyileştirmede etkilidir.
- Diş eti, idrar yolları, prostat ve hemoroit gibi birçok hastalıkların tedavisinde bitkisel preparat olarak kullanılmaktadır.
- Antihelmintik özellikleri vardır. Bu sayede vücuttaki parazitleri uzaklaştırmada etkilidir.
- Eklem, romatizma ve osteoporoz ağrılarının şiddetini azaltır.
- Kanı temizler. Karaciğerin vücuttaki toksinleri atmasında fayda sağlar.
- Böbrek taşı oluşumunu engeller.
Andız Pekmezi Nasıl Kullanılır?
Sabah aç karnına bir kaşık veya bir bardak su içerisine konularak tüketilebilir. Ayrıca buruk bir tada sahip olmasından dolayı başka bir pekmez ile karıştırabilirsiniz. Fakat kıvamının yoğun olması mide problemlerine yol açabilir. Ayrıca yüksek şeker içerir. Bu yüzden tüketiminde aşırıya kaçmamak gerekir.
Kaynakça
Çelik Ş., Durmaz H., Şat İ. G., Şenocak G., 2009. Andız Pekmez İçeren Set Tipi Yoğurtların Bazı Fizikokimyasal ve Mikrobiyolojik Özellikleri. 34 (4): 213-218.
Erbil D., 2020. Endüstriyel ve Geleneksel Yöntemlerle Üretilmiş Farklı Pekmez Çeşitlerinin Bazı Fizikokimyasal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. 24-26.
Turhan İ., Tetik N., Karhan M., 2007. Andız Pekmezi Üretimi ve Bileşimi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi (2) 65-69.