Gıda katkı maddelerinin ne olduğunu ve sağlığımızı nasıl etkilediğini anlamak sağlıklı beslenme sürecinde önemlidir. Çünkü bilinçli tüketim, sağlıklı bir yaşam tarzının ayrılmaz bir parçasıdır. İşte bu nedenle bugünkü yazımda sizleri gıda renklendiricilerinden biri olan azorubin ile tanıştırmak istiyorum.
Bugüne kadar Amarant (E123), Allura Red AC (129), Antosiyaninler (E163), Klorofiller (E140), Kurkumin (E100) gibi birçok doğal ve yapay renklendiriciler ile ilgili yazılar yazmıştım. Şimdi ise azorubin nedir, zararlı mıdır detaylı olarak inceleyelim.
Azorubin (E122) Nedir, Ne İşe Yarar?
Günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan gıdaların renkleri, lezzetleri ve görünümleri tüketiciyi cezbetmek için büyük önem taşır. Bu nedenle gıda üreticileri, ürünlerini daha cazip hale getirmek ve tanıtımını yapmak için çeşitli renklendiriciler kullanır. Bunlardan biri de azorubin adlı katkı maddesidir. Karşımıza karmoisin ya da CI Food Red 3 gibi isimlerle çıkabilir.
Azorubin, gıdalara kırmızı renk verir. Petrokimya türevi olan naftol ve anilin bileşenlerinin reaksiyonuyla sentezlenir. Kimyasal proseslerle elde edilen bir bileşik olduğu için yapay renklendiriciler sınıfında yer alır.
Toz veya granül halde bulunabilir. Azorubinin suda iyi çözünüyor olması sektördeki kullanım alanını artırıyor. Etanolde ise az miktarda çözünür.
E122 hangi gıdalarda kullanılır?
E122 kodlu gıda renklendiricisi birçok alanda kullanılıyor. Gıda sektörüne baktığımızda; aromalı içeceklerde, sakızlarda, şekerlemelerde, dondurmalarda, yenilebilir buz ürünlerinde karşımıza çıkabilir. Bunun haricinde özellikle kozmetik, ilaç sektörü, oyun hamurları, temizlik ürünleri gibi farklı sektörlerde de azorubin kullanımı ile karşılaşabiliriz.
E122 Zararlı Mı?
Azorubin, gıda endüstrisinde yaygın bir şekilde kullanılmasına rağmen bazı sağlık endişeleri de beraberinde getirebilir. E122, deri reaksiyonları ve çocuklarda hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı gibi problemlere sebep olabilir. Bu nedenle, çocuklar için üretilen gıda ürünlerinde ve içeceklerinde E122 kullanımına yönelik bazı ülkelerde sınırlamalar getirilmiştir.
Ülkemizde ise Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğine göre azorubin kullanılan ürünlerde katkı maddesinin adı ve kodu belirtildikten sonra ‘çocukların aktivite ve dikkatleri üzerinde olumsuz etkileri bulunabilir’ şeklinde bir ifade yer almalıdır.
Azorubin için günlük alım miktarının 0-4 mg/kg olarak belirlendiğini göz önüne alırsak özellikle çocukların bu değeri aşması olasıdır. Çünkü genelde çocukların tercih ettiği ürünlerde kullanımları mevcut. Yaygın kullanımdan kaçınılması gerektiğini düşünüyorum.
Sağlığımızı korumak için bilinçli bir şekilde alışveriş yapmak, gıda etiketlerini kontrol etmek ve dengeli bir beslenme alışkanlığını benimsemek önemlidir.
Kaynaklar:
Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği
Demirağ K., Uysal V., Renklendiriciler. (Ed. Tomris ALTUĞ). Gıda Katkı Maddeleri, Sidas Medya, İzmir, 2017, s.169-191.
Büyükdere Y., Ayaz A., Gıdalarda Kullanılan Renklendiricilerin Sağlık Yönü: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Bes. Diy. Derg., 2016, 44:(2), s.169-177.