Kımız, tarihi çok eskilere giden bir içecektir. Kımız dediğimiz zaman aklımıza ilk olarak Orta Asya bozkırları gelmektedir. Orta Asya bozkırları denince de Kazak, Kırgız, Moğol, Yakut ve Özbek halkları gelmektedir. Kımız, günümüzde de hala oldukça önem taşıyan bir içecektir. Özellikle Orta Asya’da yaşayan Türklerin hala sıklıkla yaptığı ve kullandığı bir içecek çeşididir. Peki, kımız nedir? Bu yazımda sizlere hem tarihten gelen bir içeceği tanıtmak hem de bu içeceğin sağlığımız açısından olan öneminden bahsetmek istiyorum.
Kımız Nedir?
Kımız, kısrak sütünün fermente edilmesi sonucunda oluşan geleneksel bir içecektir. Bu içecek asidik, alkollü ve köpüren fermente bir süt ürünüdür. Bu içeceğin tadı ekşi, rengi ise beyazımsıdır. Sütle karşılaştırıldığında kımızın daha akışkan ve homojen bir yapıda olduğu görülür. Kımız mayasında çeşitli mikroorganizmalar bulunur. Bu mikroorganizmalardan bazıları Lb. casei, Lactococcus lactis ssp. lactis, Lb. Acidophilus, Pichia spp., Rhodotorula spp., Torula lactis, Mycoderma spp., Lb. delbrueckii ssp. Lactis, Saccharomyces cartilaginosus ve Torula lactis’dir. Bu mikroorganizmaların çeşidine göre kımızın duyusal özellikleri değişiklik gösterir.
Kımız Çeşitleri Nelerdir?
Kımızın fermantasyon süresi değişiklik gösterebilmektedir. Bu süreye göre kımızı 3 grup altında inceleyebiliriz. Bunlar; tatlı kımız, orta sert kımız ve sert kımızdır. Tatlı kımız gerçek bir kımız tadına sahip değildir ve az miktarda ekşiliğe sahiptir. Orta sert kımız, fazla köpürür ve ekşi bir tada sahiptir. Sert kımız ise az miktarda köpürür ve alkol miktarı daha yüksek olan bir kımız çeşididir.
Kımızın Sağlık Üzerindeki Etkileri
Kımız, zengin bir besin içeriğine sahiptir. Bileşiminde laktik ve sitrik asit gibi organik asitler, lösin ve triptofan gibi amino asitler, çinko ve bakır gibi mineraller ile C vitamini bulunur. Ayrıca kımızın insan sağlığı üzerinde birçok olumlu etkisi vardır:
- Mide bulantısına iyi gelir ve kusmayı tedavi eder. Ayrıca sindirim sistemi hastalıklarını tedavi edici etkiye sahiptir.
- Bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkilere sahiptir.
- Jinekolojik rahatsızlıklarda kullanılır.
- Kansızlığa iyi gelir.
- İştah açar.
- Hazımsızlık ve yorgunluğa iyi gelir.
- Tüberküloz ve anemi gibi rahatsızlıklarda kullanılabilir.
- Kalp damar hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
KAYNAKLAR
- Adil Akai Tegin R, Gönülalan Z. Bütün yönleriyle doğal fermente ürün, kımız. MANAS Journal of Engineering 2014; 2(1): 23-34.
- https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/129217/mod_resource/content/0/KIMIZ.pdf
- Yangılar F, Oğuzhan P, Çelik P. Eşsiz Bir İçeceğimiz: Kımız. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2013; 6(1): 123-134.