Bugün ki konumuz Akdeniz mutfağının en sevilen ve en sağlıklı sebzeleri arasında yerini alan enginar. Yüksek besin değeri ile sağlığımıza oldukça faydalı olan bu sebze, lezzetli tariflerle de mutfağımızda yerini alıyor. Enginar kalbinden, enginar dolmasına hatta sirkesine kadar pek çok kullanım alanı bulunuyor enginarın. Gelin o zaman enginarın besin değeri ve kullanım alanları hakkında şöyle detaylı bir inceleme yapalım.
Enginar, papatyagiller familyasına ait bilimsel adı Cynara scolymus olan çok yıllık bir bitkidir. Akdeniz ülkelerinde çok fazla yetiştirilir. Sağlık açısından oldukça yararlı bir bitki olarak bilinen enginar, çok eski zamanlardan günümüze kadar tedavi edici olarak kullanılmıştır.
Zeytinyağlı enginar yemeği, enginar sosu, enginar sirkesi, ezmesi, turşusu, reçeli, macunu ve içkisi gibi birçok kullanım alanı vardır. Fakat enginar kullanım alanları bahsetmeden önce enginarın besin değeri konusuna değinelim.
Enginarın Besin Değeri
100 gram enginarın yaklaşık olarak 89,2 gramını su oluşturuyor. Enerji değeri ise 32 kcal ile oldukça düşük. Vitaminlerden C ve K, minerallerden ise fosfor, magnezyum ve potasyum bakımından oldukça zengindir. Fenolik bileşik, antioksidan ve posa içeriği bakımından da oldukça zengin bir sebzedir.
Enginarın kalori değerinin ve yağ içeriğinin düşük olması aynı zamanda yüksek lif içermesi sebebiyle diyette iyi bir alternatif olduğunu söylemek mümkündür.
Enginarın sahip olduğu besin içeriği ile sağlığa olan faydaları oldukça fazladır. Yapılan araştırmalar sonucunda kan şekerini düzenlediği, sindirim sistemini desteklediği, karaciğer rahatsızlıklarına iyi geldiği, idrar söktürücü olduğu ve safra akışına yardımcı olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca anne sütünü arttırması ve bebeğin sinirsel gelişimine katkı sağladığı da belirtilmiştir.
Enginar Kullanım Alanları
Zeytinyağlı yemeği ve enginar reçeli haricinde birçok kullanım çeşidi vardır. Enginarın kullanım şekilleri hakkında kısaca bir bilgi verecek olursak;
- Enginar göbeğinden veya enginar parçalarından konserve,
- Taze enginar, domates ve çeşitli baharatlarla enginar sosu,
- Enginar yapraklarından içki,
- Enginar ve yapraklarından doğal fermantasyon yolu ile enginar sirkesi
yapılmaktadır. Aynı zamanda kurutulmuş yaprak ve köklerinden ilaç da elde edilebilmektedir.
Enginarın besin değerine baktığımızda birçok sebze gibi oldukça yararlı olduğu kanısına varabiliriz. Hatta en faydalı sebzeler arasında olduğunu söyleyebiliriz. Çeşitli kullanım şekillerine göre enginar sebzesini her türlü rahatlıkla tüketebilirsiniz.
(Güncellenme Tarihi:15.03.2024)
Kaynaklar:
https://itb.org.tr/i/dosya/yayin/enginar-kalbi-olan-lezzet-ve-saglik-sebzesi.pdf
Gezer C., 2015. Fonksiyonel Bir Besin Olarak Enginar: Olası Sağlık Etkileri. Bes Diy Derg:43(3):264-269.
Kılıçtaş Ş., ve ark., 2021. Enginar (Cynara Scolymus): Besin Değeri ve Olası Sağlık Etkileri.USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi-International Journal of Social Sciences Academy, Yıl 3, Sayı 5.