Yediğimiz et ve et ürünlerinde kaliteyi etkileyen ve bizim aklımıza takılan daha önce aldığımızda tadı daha güzeldi dediğimiz etler vardır. Peki bunun nedeni ne, neden bu şekilde farklılık gösteriyor? Bu yazımda etin kalitesinden bahsetmek istiyorum.
Et kalitesini oluşturan unsurlar;
- Hayvanın yaşı, cinsiyeti, beslenme durumu, çevre şartları, ırkı vb. özellikler etin kalitesi üzerine önemli etkileri vardır.
- Kesimhaneye getirilen hayvanlar hemen kesilmeden önce hayvanın yorgunluğuna ve hava sıcaklığına bağlı olarak dinlendirilmelidir. Eğer hemen kesilirse bu ette kalite kayıplarına neden olur.
- Kesimden önce hayvana yem verilmemelidir en az 6 saat önce yem verilmesi gerekiyor.
- Kesim sırasında hayvan strese sokulmamalıdır.
- Kesimden sonra kan akıtma işlemi yapılır. Karkasta kan fazla kalırsa bu etin kalitesini düşürür ve muhafaza süresini kısaltır.
- Karkasın taşınma hızı, ortamın sıcaklığı ve nispi nem miktarı oldukça önemlidir. Nispi nem miktarı %90-95 arasında olmalıdır böylece su kaybı az olur ve yumuşak et elde edilir ancak tam tersi durumda nispi nem azalır ise su kaybı artar ve sert, kuru, kaba tekstür oluşur.
- Kesim hattı sırasında mikrobiyal bulaşma, soğutma tekniği ve sıcaklığı ile de ilgilidir.
- Yanlış kesim yöntemleri ile de hayvana zarar verilir ve etin kalitesi düşürülür.
Duyusal Kalite Özellikleri;
- Tekstür
- Renk
- Aroma
- Lezzet
- Çiğnenebilirlik
- Sululuk
- Yumuşaklık
Etteki Kalite Kusurlarını Önlemek İçin;
1-) Ette Kan Akıtma Testi; Kesilen hayvanın kanının iyi akıtılıp akıtılmadığını tespit etmek amacıyla önemlidir.
2-) Ette Kokuşma Testi; Ürünün tazeliği hakkında bilgi edinmek için yapılır.
3-) Etten Sululuk Testi; Ete dokunularak yapılan bir işlemdir ete dokunduğumuz zaman kadifemsi bir kıvamda olmalıdır.
4-) Ette Renk Kontrolü; Önceden gözlemsel yollar ile etin renk skalasına bakılırdı ancak şimdilerde bunun için birçok yöntem geliştirildi bu şekilde daha sağlıklı bir sonuç alınabiliyor.
gibi testler yapılmaktadır. Konuya ek olarak et ve et ürünlerinde kullanılan nitrat ve nitrit ile ilgili yazımıza burdan ulaşabilirsiniz.
KAYNAK: Et ve Et Ürünleri Teknolojisi, Gıda Teknolojisi, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara,2016.
Yazınıza müsade ederseniz bu işle uğraşan biri olarak şunu eklemek istiyorum. Günümüzde üretim (talep yoğunluğuna bağlı olarak) bağlı besi sistemine dönmüştür. Hayvan bir ahırda bağlı kalır, kaba yem (çeşitli bitkiler in karışımı saman, mısır vs) ve çeşitli yemlerle belli bir kiloya gelene kadar beslenir. Eskiden yapılan, günümüzde az da olsa devam eden yaylım hayvanları meralarda, dağda bayırda sürekli taze ot yediği için eti daha lezzetli olur fakat kilo randımanı düşer bu yüzden tercih edilmez. Ama dediğim gibi yaylım hayvanlarının eti az olsa da tadı muhteşemdir.
Ek bilginiz için teşekkür ederim. Söyledikleriniz çok doğru. Tadı farkediliyor zaten 🙂