Kontamine gıdalar yoluyla vücudumuza bulaşan Salmonella, gıda zehirlenmelerine sebep olur. Günümüzde sıklıkla karşımıza çıkan Salmonella bakterisinin analizi nasıl gerçekleşiyor onu inceleyelim.
Salmonella Analizi Yapım Aşamaları
Salmonella analiz aşamaları toplam 5 kategoride oluşmaktadır. Bunlar; izolasyon aşamaları dediğimiz seçici olmayan ön zenginleştirme, seçici zenginleştirme, seçici ve ayırt edici besiyerine ekim olarak sayabiliriz. İdentifikasyon aşamaları ise biyokimyasal testler ve serolojik testler olarak gruplandırılıyor. Şimdi her bir aşamayı detaylı inceleyelim.
Seçici Olmayan Ön Zenginleştirme
Bu aşama hasar gören olası Salmonella hücreleri ve tüm mikroorganizmaların çoğalması ve toparlanması için yapılmaktadır. İlk olarak analiz edilecek olan gıda örneğinden 25 g tartılır. Ardından 225 mL’lik ön zenginleştirme besiyerine aktarıp homojenize edilir. Bu şekilde 37°C’de 18-24 saat inkübasyona bırakılmaktadır.
Seçici Zenginleştirme
Bu aşamada iki farklı besiyeri kullanılmaktadır. Bunun sebebi farklı Salmonella suşlarının besiyerinde seçici ve ayırt edici maddelerin varlığından olumsuz etkilenmemesi içindir. Burada çoğalan Salmonella hücrelerini gıdadan gelen diğer floradan ayırt edebilmek adına seçici ve ayırt edici besiyerlerine ekim yaparız. Seçici olmayan ön zenginleştirme sıvısından birer birim alıp iki besiyerine de aktarılır. İlk besiyeri (RV) 42°C’de 24 saat, diğer besiyeri (TT) ise 35°C’de 24 saat boyunca inkübe edilmektedir.
Seçici ve Ayırt Edici Besiyerine Ekim
Seçici zenginleştirme aşamasındaki besiyerlerin inkübe süresi tamamlandıktan sonra her ikisinden de 1’er lup kültüler alınarak çizim şeklinde aktarlır. Çizimi tamamlanan petri kapları 35°C’de 24 saat inkübasyona bırakılmaktadır. İnkübasyon sonunda bir petri kabında dahi Salmonella tespit edilirse numunede Salmonella şüphesi olduğu sonucu rapor edilir.
Biyokimyasal Testler
Biyokimyasal testlerde uygulanan analiz yöntemi seçici ve ayırt edici besiyerinde gözlenen Salmonella hücrelerine uygulanmaktadır. Kullanılan besiyerler Triple Sugar Iron Agar (TSIA) ve Lysine Iron Agar (LIA)’dır. Seçici ve ayırt edici besiyerinden iğne özü ile kültürler alınarak tüplerin içerisine daldırılarak yapılmaktadır.
TSIA Testinde; 37°C’de 24 saat inkübe ediliyor. İnkübasyon sonucunda dip kısmı sarı, yatık kısmı kırmızı ise sonuç pozitif olarak rapor edilir. Orta kısmında siyahlaşma meydana geliyorsa bu durumu da rapora eklemek gerekir.
LIA Testinde; 37°C’de 24 saat inkübe ediliyor. Eğer renk değişimi gözlemlenmiyorsa ve siyahlaşma durumu ortaya çıkarsa sonuç pozitif olarak rapor edilmektedir.
Serolojik ve Antijenik Testler
Standart analizlerde bu işleme genelde gerek duyulmaz. Deneyimli laboratuvarlarda gerçekleştirilir. Burada Polivalan ve monovalan 0 somatik, H Flajella antijen testleri yapılmaktadır.
Kaynakça
Gıda Mikrobiyolojisi. Ders Notları.
Selamoğlu, H., Halkman, A.K. (2017). Gıda maddelerinde Salmonella aranmasında laktoz broth ve tamponlanmış peptonlu su ile önzenginleştirme süresinin karşılaştırması. GIDA 42 (4): 457-467.
https://gida.erciyes.edu.tr