Ülkemizde sıkça kullanılan sirke, fermente ürünlerden biridir. Sirke üretiminde çeşitli ham maddeler kullanılmaktadır. Elma ve üzüm sirkesi bunların en bilindiklerindendir ve keskin tat ve kokuya sahiptir. Gül yapraklarından elde edilen gül sirkesi ise bunlara güzel bir alternatiftir. Gelin gül sirkesi nasıl kullanılır bakalım.
Gül Sirkesi Nasıl Kullanılır?
Gül sirkesini diğer sirkelerin kullanıldığı her yerde kullanmak mümkündür. Geleneksel tıpta yaygın olarak kullanılan gül sirkesi, ateş düşürücü, hazmı kolaylaştırıcı, viral enfeksiyonlarda etkili bir ilaç niteliğindedir. Hazmı kolaylaştırıcı özelliğinden dolayı, salatalara, soslara, yemeklere ilave edebilirsiniz.[3].
Mideyi yakmayan hafif bir tadı olduğu için içimi diğer sirkelere göre daha kolaydır. Ayrıca frekansı yüksek bir üründür bu yüzden yağ yakımını desteklemektedir. Diğer sirkelerde olduğu gibi gül sirkesini de yarım bardak suyun içine bir yemek kaşığı koyarak tüketilebilir. Ayrıca diş ve diş eti sağlığı için gargara olarak da kullanılabilir.
Cilt sağlığı için çok faydalı olan gül zaten kozmetik sektöründe çokça kullanılmaktadır. Cilt toniği olarak da gül sirkesi doğal ve güzel bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır.
Gül sirkesi nasıl kullanılır bahsettik şimdi de gül sirkesinin yapımı ve bileşenlerinden kısaca bahsedelim.
Gül Sirkesi Yapımı ve Bileşenleri
Sirke üretimi etil alkol ve asetik asit fermantasyonu olmak üzere iki fermantasyon sürecini içerir. İlk olarak kullanılan ham maddenin fermente olabilecek şekerleri mayalar tarafından etil alkole parçalanır. Ardından elde edilen bu alkol asetik asit bakteri tarafından aerobik ortamda asetik aside okside edilir. İki aşamalı bu süreçten de anlaşılacağı gibi asetik asit fermantasyonu etil alkolün varlığına bağlıdır [1].
Sirke yaparken kullanılacak ham madde bileşen içeriğini belirler. Isparta gülünden (Rosa damascena Mill.) elde edilen sirkenin biyoaktif bileşikler ve uçucu aroma bileşikleri şu şekildedir:
- Fenolik bileşenleri başlıca gallik asit ve kateşin, ardından klorojenik asit, apigenin, quercetin ve kaempferol.
- Organik bileşikleri asetik, laktik ve süksinik asitlerdir.
- Uçucu aroma bileşikleri, gül oksit, asetik asit, 2-fenetanol, oktanoik asit, etil-fenilasetat, izoamil-asetat, fenilasetik asit, asetoin, linalool, etil-asetat, β-sitronellol [2].
Gül bitkisi koku, kozmetik, ilaç ve gıda sektörlerinde sıkça kullanılmaktadır. Marmelat, reçel, çay, şerbet vb. yapımında gıda sanayisinde karşımıza çıkmaktadır. Ve yukarıdaki salınan bileşenlere bakıldığında sirke yapımında ham madde olarak gülün kullanılması uygundur. Yapılan bir çalışma sonucu gül sirkesi için en uygun olgunlaşma süresi 2 yıl olarak belirlenmiştir [2].
Kaynaklar:
1.Bayram, M., Kaya, C., Yücel, E., Er, B., Gülmez, E., Terzioğlu, E. (2018). Pirinç Sirkesi ve Çeşitli Ticari Sirkelerin Bazı Kalite Özellikleri, Akademik Gıda, 16(3), 293-300. DOI: 10.24323/akademik-gida.475357
2.Özdemir, N., Budak, H. N. (2022). Bioactive Compounds and Volatile Aroma Compounds in Rose (Rosa Damascena Mill.) Vinegar During the Aging Period, Food Bioscience, Volume 50, Part A, 102062. https://doi.org/10.1016/j.fbio.2022.102062
3.Torusdağ, G. B., Bakkalbaşı, E. (2019). Gül (Rosa spp.) Bitkisine Genel Bir Bakış. Ispec Internatıonal Conference on Agrıculture, Anımal Scıence and Rural Development-III.