İzoflavon Nedir?

Fitoöstrojenler, basit fenollerden ve bitkilerde bulunan fenilpropanlardan sentezlenen bir ksenöstrojendir. Soya fasulyesi, meyveler ve lahanagiller olmak üzere birçok bitkisel kaynaklı gıdalarda yer alır. Kimyasal yapılarına göre izoflavonlar, lignanlar, kumestanlar ve steroller gibi çeşitleri vardır. Bu yazımda bahsedeceğim konu ise fitoöstrojen çeşidi olan izoflavonlardır. “İzoflavon nedir? Hangi gıdalar izoflavon içerir? İzoflavonların insan sağlığına faydaları nelerdir?” sorularının cevaplarına bir bakalım.

İzoflavon Nedir?

Flavonoid grubu içerisinde yer alan izoflavonlar en geniş fitoöstrojen grubunu oluşturur. Bitkiler içerisinde yer alır. Ayrıca aglikon, glikozit, malonil glikozit veya asetil glikozit olmak üzere konjuge halinde dört temel yapısı vardır.

İzoflavon yağda çözünebilir fakat hidrofobiktir. Absorbsiyon oranı %20-55 aralığında değişir. Bağırsaklardan dokulara geçer.  Molekül ağırlığı düşüktür.

Hangi Gıdalar İzoflavon İçerir?

İzoflavonlar en çok soya fasulyesi olmak üzere Leguminosae familyasına ait bitkiler içerisinde yer alır. Gıdalarda sıklıkla görülen izoflavonlar; genistein, daidzein, equol, glicitein, biochanin A ve formononetindir.

Bezelye, mercimek ve kuru fasulye gibi kurubaklagiller, tam tahıl ürünleri, kırmızı yonca otları ve soya fasulyesinin işlenmesiyle elde edilen soya unu, soya sütü, soya yoğurdu, soya protein izolatları, tofu ve soya şehriyelerinde yüksek oranda bulunmaktadır

İzoflavonların İnsan Sağlığına Faydaları Nelerdir?

• İzoflavonların antioksidan özellikleri vardır. Özellikle equol diğer izoflavonlu bileşiklere göre daha yüksek antioksidan içeriğine sahiptir.
• Oksidatif DNA hasarını önler.
• Yüksek miktarda izoflavon alımı göğüs ve prostat kanseri riskini en aza indirir. Yani antikarsinojenik etkiye sahiptir.
• Yapılan araştırmalar sonucunda soya izoflavonların hipokolesterolemik etkiye sahiptir. Kısacası kolesterolü düşürme özelliği vardır.
• Non-renal hücrelerde D vitamini sentezini arttırır.
• Kardiyovasküler hastalık riskini azaltır.
• Menopoz semptomlarını azaltır.
• Kemik sağlığını korur. Ayrıca iskelet sistemini koruyucu etkisi vardır.
• Hafızayı güçlendirir.

Sonuç olarak izoflavonlar bitkilerde doğal olarak bulunur. Özellikle soya ürünlerinde yüksek oranda izoflavon vardır. Fakat soya fasulyesinden elde edilen soya yağında eser miktarda bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda sağlığa olan faydaları da ortadadır. Bu sebeple izoflavon içeren besinleri çok aşırıya kaçmadan yeterli ölçüde tüketilmesinde sakınca görülmemektedir.

Kaynakça

Aygüneş D., 2011. Farklı Hidroliz Yöntemleriyle Nohuttan Elde Edilen Fitoöstrojenlerin HPLC ve GC-MS ile Belirlenmesi.

Büyüktuncer Z., Başaran A.A., 2005. Fitoöstrojenler ve Sağlıklı Yaşamdaki Önemleri. Hacettepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Dergisi Cilt 25 / Sayı 2 / Temmuz 2005 / ss. 79-94.

Koçan D., 2006. Daidzein, Genistein ve Equol’un İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. 9. Gıda Kongresi; Bolu.

Özcan T., Delikanlı B., Akın Z., 2015. Soya Biyoaktif Bileşenleri ve Sağlık Üzerine Etkisi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(6): 350-355.

Soldamlı R.V., Arslanoğlu S.F., 2019. Fitoöstrojenik Bitkiler; Ne Kadar Tüketilmeli? International Journal of Life Sciences and Biotechnology. 2(3): p. 183- 204.