Ketojenik diyet, keto diyeti, ketojenik beslenme gibi kavramları son dönemlerde sıkça duyar olduk. Peki ne olduğunu biliyor muyuz? Ketojenik diyet bir mucize mi yoksa sadece moda diyetlerden biri mi?
Ketojenik Diyet Nedir?
Keto diyeti, düşük karbonhidratlı ve yüksek yağlı bir beslenme düzenini benimser. Karbonhidratlar ve yağlar gıdalar içerisinde bulunan besin öğeleridir. Karbonhidratlar vücudumuza enerji sağlar. Vücudumuz enerji ihtiyacı için birinci sırada bu besin öğelerini kullanır. Ancak yeterli karbonhidrat yoksa vücut yağları keton adı verilen bileşiklere ayırır. Ondan sonra vücudumuz bu keton bileşiklerini birincil enerji kaynağı olarak kullanmaya başlar. Bu duruma ketoz denilmektedir. Kısaca ketoz, vücudun karbonhidrat yerine enerji için yağları kullandığı durumdur.
Ketojenik beslenme düzeni vücudun ketoz durumuna geçmesini sağlayan en etkili yoldur. Bu durum gerçekleştiği zaman vücut hızla enerji yakar. Kilo verme durumu hızla artar. Ayrıca kan şekeri ve insülin seviyeleri düşer.
Keto diyeti nasıl uygulanır?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi diyetin amacı karbonhidrat alımını sınırlandırıp sağlı yağ alımını arttırmaktır. Ketojenik beslenmede karbonhidrat tüketimi yaklaşık 20 ila 50 gram arasında sınırlandırılmaktadır. Bunun yerine et, balık, yumurta, sağlıklı yağlar içeren gıdalar ile beslenmeyi hedefler.
Bu diyetteki önemli noktalardan biri protein tüketimini dengede tutmaktır. Çünkü protein fazlaca tüketildiği azman glikoza dönüşmektedir. Glikoz, bir karbonhidrattır. Yani sınırından fazla protein tüketmek karbonhidrat alımını arttırıcı bir etki yapabilir.
Ketojenik beslenmede neler yasak?
Karbonhidrat kaynaklarını düşündüğümüzde aklımıza ilk olarak ekmek, makarna, hamur işi gibi gıdalar gelir. Oysa tahıl, meyve gibi gıdalarda karbonhidrat içerir. Ketojenik diyet tüm bu gıdaların tüketimini sınırlandırmayı amaçlar. Keto diyetinde baklagiller, kök sebzeler, tahıllar, patates gibi nişastalı sebzeler, alkol, çoğu meyve, soslar gibi yiyecekleri tüketmekten kaçınmak gerekiyor. E, ‘ketojenik beslenmede neler yenir?’ diyebilirsiniz. Keto diyeti az önce bahsettiğim yiyeceklerin yerine et ürünleri, balıklar, kuru yemişler, peynir çeşitleri, yeşil yapraklı sebzeler gibi gıdaların tüketimini destekliyor.
Glutensiz Diyet Nasıl Uygulanır? Kimler glutensiz beslenmeli? Okumak için tıklayınız.
Peki, ketojenik diyet sağlıklı mı?
Birçok yerde ketojenik diyet listesi, zayıflatan ketojenik diyet örneği gibi listeler karşınıza çıkmıştır. Keto diyeti kilo verme konusunda yardımcı olabilir bu doğrudur. Hatta diyabet belirtilerine de iyi geldiğini gösteren çalışmalar vardır. Fakat uzmanlar ketojenik beslenme düzeninin vücudumuzda uzun ve kısa vadede etkiler bıraktığını belirtiyor. Kısa vadeli belirtiler mide bulantısı, baş ağrısı, yorgunluk gibi belirtilerdir. Hatta bu duruma keto gribi adı verilmiştir. Beslenme konusunda yetkin kişiler uzun vadede ise böbrek rahatsızlıkları, karaciğer hastalıkları gibi sağlık sorunlar ile karşılaşabileceğiniz konusunda uyarıyor.
Bir başka nokta ise ketojenik diyet yapanlar da vitamin ve mineral eksikliği durumunun yaşanmasıdır. Tahıl, baklagil, meyve gibi yiyecekler çeşitli vitamin ve mineraller yönünden zengin gıdalardır. Beslenme düzeninden bu gıdaların çıkartılması çeşitli sorunlara neden olabilir. Ayrıca lif içeriği yüksek olan gıdaların (meyveler, baklagiller, vb.) tüketilmemesi de kabızlık problemi doğurabilir.
Sonuç olarak kendimiz için bir beslenme düzeni belirlerken popüler olan diyetleri tercih etmek yerine yaşam tarzımıza uygun, vücudumuza iyi gelen bir düzen belirlemeliyiz. Ve bu konuda popülaritesi yüksek olan kişiler yerine beslenme konusunda uzman olan kişilerden yardım almalısınız.
Kaynaklar:
www.healthline.com
www.eatright.org