Toplumların kültürünü; giydiği, dinlediği, yediği ve içtiklerinin tümü oluşturur. Kahve de günümüze kadar gelmiş kültürel mirasımızın bir parçasıdır. Son zamanlarda ulusal ve yerli markaların ülkemizde popülerliğe ulaşmasıyla birçok çeşidinin günlük hayatımıza girdiğini söyleyebiliriz.
“Coffea” cinsi bir ağacın kiraza benzeyen meyvelerinin çekirdeklerinin kurutulup kavrulmasıyla elde edilen kahvenin anavatanının Yemen olduğu söylenmektedir fakat Yemen’e ilk olarak Habeşistan (Etiyopya)’dan gelmiştir. Avrupa’ya ulaştırılırken Anadolu toprakları üzerinden gitmesiyle Avrupalılar kahveyi Türk içeceği olarak tanımıştır.
Osmanlı döneminde kahve 14-15. yüzyıllarda kültürümüze girip sosyal hayatta yer edinmeye ve tüketilmeye başlamıştır. Avrupa ülkelerinde 17.yüzyılda tanınmış ilk başlarda saray içeceği olarak bilinip ve ikram edilmesiyle sosyal statü göstergesi bile olmuştur.
Birkaç kaynakta rastladığım bilgiye göre kahve bitkisinin serüveni bir keçi sürüsünün keşfiyle başlamış, keçilerin “Coffea” ağacının yapraklarından ve meyvelerinden yiyip farklı bir canlılık göstermesi ve sürü çobanının bunu fark edip dönemin ünlü dervişine bahsetmesiyle kahvenin uzun soluklu hikayesi başlamıştır.
Kahvenin Özellikleri ve Faydaları
Temelde bitkinin Arabica ve Robusta adlı iki çeşidi kullanılıyor. Robusta’nın tadı Arabica’ya göre daha serttir ve daha fazla kafein içerir bu yüzden genellikle karışım kahvelerde kullanılır. Arabica’ya göre daha ucuzdur.
Kahve bileşiminde potasyum, niasin, magnezyum ve tokoferol ile fenol klorojenik asit gibi antioksidan maddeler içermektedir. Kahvenin en bilinen özelliği uyanık tutma, algıyı arttırma gibi etkileri olmasıdır. Buna sebep olan madde kafeindir. Kafeinin yanında klorojenik asit gibi birçok kimyasal bileşen bulunur. Ayrıca kahvenin kan dolaşımını arttırma, baş ağrılarını dindirme ve sindirimi kolaylaştırma gibi özellikleri de vardır.
Yetişkinler için günlük alınan kahve miktarı 3-4 fincanı geçmemelidir. Yeterli miktarda alındığında sağlık üzerine olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır. Yüksek dozlarda kafein alımının ölüme dahi yol açabileceği söylenmektedir.
Çeşitleri Nelerdir?
Kahvenin çeşitlenmesi aslında hazırlama ve sunma sırasında gerçekleşiyor. Örneğin Türk kahvesi telvesiyle sunulan tek kahvedir. Bunun dışında popüler olarak kahveye belirli miktarda süt ya da su eklenmesiyle bu çeşitler hazırlanır; Espresso, Cappuccino, Caffe Americano, Caffe Latte, Caffe Macchiato, Mocha, Filtre Kahve…
Çok bilinmeyen fakat benim yöremde ünlü olan bir kahve daha var ve sizlere ondan da biraz bahsetmek istiyorum. Savaş zamanlarında ülkemize giriş çıkışın da zorlaşmasıyla ilk olarak kurtuluş savaşı döneminde kahve fazlasıyla azalıyor ve Nohut kahvesi ortaya çıkıyor. Çanakkale’ye bağlı Biga ilçemizde o dönemler de sıklıkla yapıldığı biliniyor. Nohut önce haşlanıyor ardından kurutulup kahve çekirdeği gibi çekiliyor. Pişirme ve sunma aşaması ise Türk Kahvesi ile aynı. Biga’ya bağlı Işıkeli köyünde hala misafirlerini ağırlıyor. Yokluğun içinde ortaya çıkan bu lezzetli mirası sizlerle de paylaşmak istedim.
Vakit ayırdığınız için teşekkür ederim 😊
KAYNAKÇA
- KÜLTÜREL MİRAS AÇISINDAN TÜRK KAHVESİ-Firdevs YÖNET EREN – Aybuke CEYHUN SEZGİN
- KAHVE TÜKETİM ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ: İSTANBUL ÖRNEĞİ-Gizem KAYA- Seca TOKER
- BİR FİNCAN KEYİF: KAHVENİN ÖYKÜSÜ Ulaş İbrahim BİLGİN
Nice
Teşekkürler 🙂