Çeşitli kullanım türleri olup şifa kaynağı olan bitkiler içerisindeki kuşburnundan bahsedeceğim bu yazımda. ‘Kuşburnu nedir? Kuşburnu besin değeri nasıldır? Nasıl tüketilir ve faydaları nelerdir?’ gibi soruların cevaplarını gelin hep birlikte öğrenelim.
Kuşburnu Nedir?
Kuşburnu, Rosaceae familyasına ait rubus cinsi çalı formunda bir bitkidir. Ülkemizde çeşitli bölgelere göre Yabangülü, Deligül, Gülelması, Şillan, Gülelması ve Gülburnu gibi çeşitli isimlerle de adlandırılmaktadır. Anavatanı Anadolu, Batı Asya, Orta ve Kuzey Avrupa olduğu bilinmektedir. Ülkemizde ise hemen hemen her yerde kuşburnu yetiştirilse de yaygın olarak Karadeniz bölgesinde görülmektedir. Birçok türü bulunan kuşburnu bitkisi ülkemizde genellikle Rosa canina L. türü oldukça fazladır. Bu tür Mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Kuşburnu hakkında kısa bir tanımlamanın ardından besin içeriği nelermiş bir bakalım.
Kuşburnu Besin Değeri Nasıldır?
Bitkinin besin içeriğine baktığımızda önemli mineraller, vitaminler, karotenoitler, bioflavonoidler, tanenler, pektinler, aminoasitler, meyve asitleri ve önemli yağlar içerdiği görülmektedir. Mineraller içerisinde özellikle fosfor ve potasyum elementleri başta olmak üzere mangan, magnezyum, çinko ve kalsiyum içerir. Vitaminler içerisinde ise özellikle C vitamini bakımından zengindir. Bununla birlikte folat, A, B1, B2, B3, D vitaminleri ve tokoferol içeriği de oldukça yüksektir. Karotenoidlerden de β-karoten ve likopen içeriğine sahip bir bitkidir. Peki vitamin ve mineral bakımından zengin içeriği bulunan kuşburnunun ne gibi faydaları olduğuna bakalım şimdi de.
Kuşburnunun Faydaları
- Kuşburnu, kuarsetin, kateşin ve proantosiyanidin gibi polifenol bileşikler bakımından zengindir. Yüksek oranda fenolik, flavonoid ve C vitamini içeriği sebebiyle iyi bir antioksidan kaynağıdır. Bu durum da oksidatif stresti azaltmada etkili olabilmektedir.
- Çeşitli çalışmalar sonucunda kuşburnu bitkisinin antiinflamatuvar ve antinosiseptif etkileri olduğu sonucuna varılmıştır.
- Kan şekerini düşürür. Bu nedenle diyabet hastaları için oldukça yararlı olduğu söylenmektedir.
- Kilo alımını engeller.
- Yaşlanmayı geciktirici, cilt koruyucu, yara iyileştirici, hücre yenileyici gibi etkileri vardır.
Kuşburnu Nasıl Tüketilir?
Şifa kaynağı olan bu bitkinin birçok şekilde tüketimi bulunmaktadır. Örneğin kuşburnu çayı, kuşburnu yağı, kuşburnu reçeli, kuşburnu şarabı ve kuşburnu çorbası gibi çeşitli şekillerde kullanımı mevcuttur. Aynı zamanda yemeklerin lezzetini arttırmak içinde ilave edildiği görülmektedir.
Kaynakça
Acar J., Demir N. Kuşburnu Çayları. Gıda Mühendisliği Dergisi.
Cohen M., 2012. Rosehip. Reprinted from Australian Family Physician Vol. 41, No. 7.
Öz M., ve ark., 2018. Gümüşhane Yöresi Kuşburnu (Rosa canina L.) ve Siyah Kuşburnu (Rosa pimpinellifolia L.) Meyvelerinin C Vitamini ve Şeker Analizleri. GUFBED 8(2): 284-292.
Özrenk K., ve ark., 2012. Erzincan Yöresi Kuşburnu (Rosa canina L.) Meyvelerinin Organik Asit, Şeker ve Mineral Madde İçerikleri. YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI), 22 (1):20-25.