Mineraller, vücudumuz için önemli bir besin ögesidir. İnsan vücudunun yaklaşık %6’sı minerallerden oluşur. Her bir mineralin vücudumuzda önemli görevleri vardır. Ayrıca vücudun savunma sisteminde ve çalışmasını düzenleyen enzimlerin içerisinde yer alırlar. Bu yazımda ise bir mineral çeşidi olan manganez ve manganez içeren gıdalar neler ondan bahsedeceğim.
Manganez Minerali Nedir?
Manganez, doğal olarak oluşan bir elementtir. Vücudumuz içerisinde çok az miktarda vardır. Büyük bir kısmı kemik, böbrek, pankreas ve karaciğerde olmak üzere en fazla 20 mg manganez içerir. Bununla birlikte glutamin senteaz, piruvat karboksilaz ve süperoksit dismutaz gibi pek çok enzim içerisinde de manganez vardır. Fakat yüksek manganez içeriğinde vücudumuz toksik oluşturur. Bu yüzden da kararında manganez alımı sağlığımızı korumak için önemlidir.
Manganez İçeren Gıdalar Nelerdir?
Manganezin en iyi gıda kaynağı tohumların embriyosudur. Fakat tahıl tanelerinin öğütülmesi sırasında embriyosu alındığı zaman ürünlerde büyük oranda manganez kaybı yaşanmaktadır. Manganez içeren gıdalar ise;
- Fındık, fıstık ve ceviz gibi kuruyemişler,
- Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzeler,
- Avokado ve ananas gibi tropikal meyveler,
- Bezelye,
- Yumurta sarısı,
- Kurubaklagiller,
- Çay,
- Esmer pirinç,
- Yulaf ezmesi ve kepekli tahıllar,
- Tam buğday ekmeği
gibi gıdalardır. Yetişkin bir insan, gün içerisinde manganez ihtiyacını bu gıdalar ile karşılamalıdır. Fakat bazı kişilerde manganez emilimi yapılamaz. Bunun için dışarıdan takviye edici gıdalar ile bu ihtiyacını karşılayabilir. Öte yandan demir bakımından zengin gıdalar ile tüketilmesi de manganez emilimini azaltır.
Manganez Mineralinin Faydaları Nelerdir?
Mangaezin vücutta çok önemli fonksiyonları vardır. Bunlardan birisi de çeşitli metabolik süreçleri kolaylaştırmasıdır. Kemik ve kıkırdak oluşumu için gerekli enzimlerin içerisinde yer alır. Ayrıca yağ ve karbonhidrat metabolizmalarının oluşumunda etkilidir. Aynı zamanda prolin enziminde bulunması sebebiyle cilt yaralarını iyileştirir.
Manganez Eksikliği ve Fazlalığı Nelere Sebep Olur?
Manganez eksikliği çok fazla görülmemektedir. Olası durumlarda kalp hastalığı, hafıza kaybı ve görme problemlerine yol açabilir. Fakat fazla manganez alımı ise vücutta toksik oluşturmasından dolayı zararlıdır. Akciğer iltihaplanması gibi solunum sistemi hastalıklarına, nörolojik ve tiroid hormon bozukluklarına sebep olur. Bu sebeple günde 10 mg’dan fazla manganez tüketilmemesi gerekir.
Kaynakça
https://gtbd.org.tr
Prof. Dr. Mehmet Demirci. Beslenme. 2018. S:160-161.