‘Nasıl Üretilir’ bölümünün bu yazısında pastörize içme sütü üretimi nasıl gerçekleşir ondan bahsedeceğiz.
İlk olarak çiğ süt fabrikaya gelir ve gerekli olan kontrol ve analizler yapılır. Analizlerin değerlendirilmesi sonucunda kabul kriterlerine uyan sütler fabrikaya kabul edilir. Çiğ süt tankında depolamaya alınır.
Ardından çiğ süt klarifikasyon işlemine tabi tutulur. Klarifikasyon işlemi ile kaba pisliklerden arındırılmış olan sütün, santrifüj kuvveti ile katı parçacıkları temizlenmiş olur.
Temizlenen sütte krema ayırma işlemine geçilir. Krema ayırma ve yağ standardizasyonu sütün hangi yağ oranına ayrılacağına göre değişir. Tam yağlı, yarım yağlı süt gibi.
Sütün yağ oranı ayarlandıktan sonra homojenizasyon işlemi gerçekleşir. Homojenizasyon işleminde amaç büyük yağ taneciklerinin parçalanmasını sağlamaktır. Bu şekilde yağın yüzeyde toplanması engellenir.
Homojene olan süt pastörize edilir. Pastörizasyon; mikroorganizmaları inaktif hale getirmek için uygulanan 100°C’nin altındaki ısıl işlemdir. Pastörizasyon yöntemleri;
- 62-65 °C’de 30-32 dk. (Düşük Sıcaklıkta Uzun Süre Pastörizasyon- LTLT)
- 72-75 °C’de 15-30 sn. (Yüksek Sıcaklıkta Kısa Süre Pastörizasyon- HTST)
- 85-90 °C’de 8-15 sn. (Çok Yüksek Sıcaklıkta Pastörizasyon)
şeklindedir. Pastörize içme sütünde uygulanan pastörizasyon normu 72-75 °C’ 15-30 sn. dir.
Pastörizasyon işleminden sonra süt soğutmaya alınır ve 4-6 °C’ye soğutulur. Soğutulan süt ambalajlanır.
Üretim basamakları kısaca bu şekildedir. Üretimde uygulanan işlemlerin sırasında işletmeden işletmeye farklılıklar olabilir.
Pastörize içme sütündeki raf ömrü kullanılan çiğ sütün kalitesine bağlıdır. Raf ömrünü uzatabilmek amacıyla üretim prosesine baktofüj adı verilen mikrofiltrasyon ünitesi de eklenebilmektedir.
Kaynak: Üçüncü M., Süt ve Süt Mamulleri Teknolojisi, 2015, İzmir: Sidas Medya
Oldum olası sizin deyiminizle pastörize benim deyimimle hazır sütü hiç sevemedim :/ fakat el mahkum içiyoruz. Sanırım sağlık için de hazır süt daha fay çocuk olduktan sonra alıyoruz eve. Sanırım hazır süt daha faydalı ve gerekli.
Çiğ süt aldığınızda aldığınız yeri bilmiyorsanız ne tür bir süt aldığınızdan asla emin olmazsınız. Antibiyotikli süt olabilir, su, soda vs. şeyler katılmış olabilir. Sağım koşullarını asla bilemezsiniz. Evet birçok kişi sevmez hazır sütleri. Uht süt yerine pastörize sut alıp onu deneyin bi kerede.
Evde pastorize sut yapmak istiyorum termometrem var ama sütü 72 derecede 30 sn tuttuktan sonra kendi halinde sogumaya biraksam patojenler yok olurmu acaba?
Evde 80-82 dereceyi bulmak daha sağlıklı olur. Hem sütün mikrobiyolojik kalitesini bilmediğinizden hem de süre ayarlama da sıkıntı olabilir.