Tüketmiş olduğumuz gıdaların içerisinde doğal olarak bulunan bazı bileşikler sağlığımız için oldukça faydalı olabilmektedir. Bazı bitki türlerinin içerisinde bulunan sülforafan bunlardan bir tanesidir. Bu yazımda aynı zamanda bir izotiyosiyanat bileşiği olan sülforafan konusunu detaylı olarak ele alacağım. Öncelikle sülforafan nedir ondan bahsedelim.
Sülforafan Nedir?
Sülforafan, bazı bitkilerde doğal olarak bulunan kükürt bazlı bir bileşiktir. Kimyasal formülü C6H11NOS2 olan bu bileşik suda çözünmez. Fakat metanol, metilen, etil asetat, klorid ve asotonitril gibi organik çözücülerde çözünmektedir.
Sülforafan İçeren Sebzeler Nelerdir?
Esasında sülforafan bileşiğinin sebzelerde direkt olarak içerdiğini söylemek yanlış olur. Çünkü bu sebzeler aslında glukorafanin içerir. Glukorafanin ise mirosinaz enzimi ile temasa geçerek bağırsak bakterilerimiz tarafından sülforafana dönüştürülmektedir. Tabii gıdaların işlenmesi sırasında sülforafan bileşiği etkisiz hale geçer. Bu sebeple çiğ gıdalarda daha yüksek oranlarda sülforafan vardır.
Sülforafan sentezleyen bitkilere baktığımızda Rassica familyasına ait turpgiller içerisinde bolca yer aldığını görebiliriz. Örneğin brokoli, lahana ve karnabahar gibi sebzeler iyi bir sülforafan kaynağıdır. Ayrıca sülforafan sentezine sebep olan glukorafanin sebzelerle birlikte yüksek oranda bitki tomurcuklarında yer alır. Örneğin brokoli filizinden sentezlenecek olan sülforafan miktarı brokolide bulunan miktarın 10-100 katıdır. Şimdi sülforafandan nasıl daha çok faydalanabiliriz ona bakalım.
Sülforafan Üreten Sebzelerin Tüketimi
Yukarıda da bahsettiğim gibi sülforafan çiğ sebzelerde pişirilmiş bir sebzeye göre daha yüksek oranda bulunmaktadır. Çünkü sebzeyi pişirdiğimizde sülforafan içeren enzim etkisiz hale gelmektedir. Bu da vücudumuza sülforafan alımını engeller. Eğer çiğ tüketilmek istenmiyorsa en uygun yöntem hafif bir buharda pişirme yöntemi olarak görülmektedir.
Sülforafanın Faydaları Nelerdir?
Güçlü bir antioksidan kaynağı olan sülforafan vücudumuzda oluşan hasarlarla savaşarak onarımını sağlar. Faydalarına maddeler halinde bir bakalım.
- Toksinleri nötralize eder.
- DNA’yı korur.
- Tümörün büyümesini yavaşlatır.
- Vücutta oluşan iltihabı yatıştırır.
- Antikanser özelliği vardır.
- Kardiyovasküler hastalıklara iyi gelir.
- Obeziteyi önler. Bu sebeple sülforafan sentezleyen sebzeler iyi bir diyet besini olarak görülmektedir.
Sağlığa yararları olan sülforafan bileşiğini sentezleyen sebzeleri yukarıda bahsetmiş olduğum şekilde aşırıya kaçmadan tüketmemiz vücudumuza oldukça faydalı olacaktır.
Kaynaklar
foodrevolution.org
nutritionfacts.org
www.mdanderson.org
Köksal E., Koçyiğit E., 2019. Sülforafan, Potansiyel Etki Mekanizması ve Hastalıklarla İlişkisi. HSP; 6(1):153-160.