Tarhana hepimizin bildiği ve özellikle Türk mutfağı için oldukça önem taşıyan geleneksel fermente bir üründür. Güzel bir lezzet ve aromaya sahip olmasının yanı sıra sağlıklı bir yaşamın sürdürülebilirliği için de oldukça önemlidir. Bu yazımda sizlere düzenli ve dengeli beslenme de ayrı bir yere sahip olan tarhanadan ve tarhananın sağlığımız açısından öneminden bahsetmek istiyorum.
Tarhana Nedir?
Tarhana, farklı üretim tekniklerine sahip olan ve beslenme değeri yüksek olan bir gıdadır. Genel olarak bu gıdanın üretimi buğday ürünlerinin süt ürünleri, sebze ve baharatlarla karıştırılıp yoğrulduktan ve laktik asit ve alkol fermantasyonuna tabii tutulduktan sonra kurutulması, öğütülmesi ve elenmesi ile gerçekleşir. Bu fermente ürün yöresel farklılıklara bağlı olarak birçok çeşide sahiptir. İzmir’in Seferihisar ilçesinde üretilen Sakızlı Tarhana, Kastamonu, Kütahya, Bolu, Bursa ve Zonguldak illerinde üretilen Kızılcık Tarhanası, Konya ilinde üretilen Beyşehir Tarhanası, Trakya bölgesinde üretilen Kıymalı Tarhana, Marmara bölgesinde üretilen Göçmen Tarhanası, Kahraman Maraş ilinde üretilen Maraş Tarhanası ve Tokat ilinde üretilen Üzüm Tarhanası bu çeşitlere örnek olarak verilebilir.
Tarhananın Özellikleri Nelerdir?
- Asidik ve ekşi bir tada sahiptir.
- Kolay sindirilebilir bir üründür.
- Lifli yapıya sahiptir.
- Düşük nem miktarı ve düşük pH değerine sahip olması sayesinde mikroorganizmaların çoğalması için elverişli bir ortam oluşturmaz. Bundan dolayı tarhananın raf ömrü yaklaşık olarak 2-3 yıl olmak üzere çok uzundur.
- Bileşiminde kalsiyum, demir, sodyum, potasyum, magnezyum, çinko ve bakır gibi mineral maddeler bulunur.
- Esansiyel amino asitler bakımından zengindir.
- İyi bir protein kaynağıdır.
- A ve B grubu vitaminleri açısından oldukça zengindir.
- Düşük glisemik indekse sahip olması sayesinde diyabet ve kolesterol hastaları tarafından kullanılabilir.
- Yapımında kullanılan domateste bulunan likopen sayesinde antioksidan etki gösterir.
Peki Tarhananın Sağlık Açısından Önemi Nedir?
- Vücutta kilo kontrolünü sağlar.
- Bağırsak sistemini düzenler.
- Kalp rahatsızlıklarına iyi gelir.
- Yüksek kolesterol ve tansiyonun azaltılmasında etkilidir.
- Kansere karşı iyileştirici ve koruyucu etki gösterir.
- Deri ve göz hastalıklarına iyi gelir.
- Probiyotik bakteriler içerir. Bu bakteriler yardımıyla bağışıklık sistemini güçlendirir.
KAYNAKLAR
- Yıldırım Ç, Güzeler N. Tarhana Cipsi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi 2016 TARGİD Özel Sayı: 1-8.
- Altundağ Ö, Kenger E, Ulu E. Farklı Tarhana Türlerinin Sağlık Yönünden Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Sağlık Akademisi Kastamonu 2020; 5(2): 143-157.
3. Köten M, Karahan A, Karahan L, Yazman M. Tarhananın Besinsel Önemi ve Fonksiyonel Bileşenlerce Zenginleştirilmesi. HRU Muh Der 2019; 4(3): 120-129.